Czym są medyczne odpady zakaźne?
Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 23. 08. 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi, które powstają w miejscach takich jak: szpitale, przychodnie, praktyki lekarskie (indywidualne, indywidualne specjalistyczne i grupowe), placówki prowadzące badania medyczne, dzieli te odpady na trzy kategorie, w tym odpady zakaźne. W myśl rozporządzenia odpady zakaźne oznaczane są symbolami :18 01 02*, 18 01 03*, 18 01 80* i 18 01 82* i „są to odpady niebezpieczne, które zawierają żywe mikroorganizmy lub ich toksyny, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że wywołują choroby zakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów”. Szkodliwe patogeny wykazują dużą odporność na działanie czynników zewnętrznych i mają zdolność przetrwania w środowisku nieożywionym nawet do kilku lat. Z uwagi na taką właściwość, odpady zakaźne stanowią poważne zagrożenie epidemiologiczne. Poza tym, jak donoszą przeprowadzane kontrole, poziom gospodarowania odpadami medycznymi w Polsce wciąż nie jest na odpowiednim poziomie. Zdarza się, że odpady bez prawidłowego zabezpieczenia wysyłane są do miejsc ich utylizacji, mimo że przepisy ściśle regulują sposób ich przechowywania i niszczenia.
Sposób przechowywania odpadów zakaźnych
Wcześniej wspomniane rozporządzenie dokładnie opisuje sposób przechowywania odpadów zakaźnych. Pracownicy placówek świadczących usługi medyczne zobligowani są umieszczać odpady w workach jednorazowych wykonanych z folii polietylenowej, w kolorze czerwonym, trwałych i odpornych na działanie wody i środków chemicznych. Worek z odpadami powinien znajdować się w specjalnym stelażu lub sztywnym pojemniku. Dodatkowe wymagania co do sposobu przechowywania, nałożone są na odpady zakończone ostrymi elementami. Wówczas oprócz podstawowych kryteriów dla tej kategorii, pojemnik przeznaczony do przechowywania takich odpadów, musi być odporny na mechaniczne uszkodzenia, przecięcia, a minimalna częstotliwość wymiany na nowy to co dwa dni. Worki z odpadami zakaźnymi bez niebezpiecznych zakończeń powinny być opróżniane co najmniej raz dziennie. W obu przypadkach maksymalne wypełnienie pojemników, to 2/3 objętości. W razie uszkodzenia worka należy umieścić jego zawartość w nowym, a ze względów bezpieczeństwa każdy posiada jednorazowe zamknięcie; otwieranie zamkniętego worka jest zakazane.
Oznakowanie worków z odpadami zakaźnymi
Dla zachowania środków ostrożności przed transportem odpadów medycznych każdy worek z odpadami zakaźnymi powinien zostać prawidłowo opisany. W tym celu na przygotowanym do utylizacji worku, pracownik umieszcza informację o rodzaju odpadów w nim umieszczonym poprzez zapisanie właściwego dla niego kodu. Pochodzenie odpadów poprzez umieszczeniu adresu placówki lub siedziby firmy, w której powstały. Datę zamknięcia pojemnika z odpadami oraz dane osoby, która była odpowiedzialna za uzupełnienie powyższych informacji i zabezpieczenie pojemnika.
Pomieszczenia do przechowywania odpadów zakaźnych
Odpady zakaźne można przechowywać w pomieszczeniach poza miejscem ich wytworzenia wraz z odpadami innego rodzaju po spełnieniu określonych wymagań. Ściany i podłogi muszą być łatwo zmywalne i podatne na dezynfekcję, zabezpieczone przed kontaktem ze szkodnikami i owadami oraz wejściem osób nieupoważnionych. Drzwi wejściowe bez progu, a ich wymiary ułatwiające swobodny dostęp pracowników i wózków transportowych. Wentylacja z podciśnieniem i swobodnym filtrowaniem powietrza opuszczającego pomieszczenie. Niezależne wejście, a jeśli magazynowane są odpady różnego typu, to ich przechowywanie musi być wyraźnie podzielone.
Przestrzeganie omówionych wytycznych rozporządzenia jest nie tylko wymogiem prawnym, ale przede wszystkim środkiem ochrony przed działaniem szkodliwych czynników dla środowiska i człowieka.